kasteel van Zwijnaarde

plaats waar ik graag ben

door Peter Provenier

Aan de Joachim Schayckstraat 6 staat het beroemdste kasteel van Zwijnaarde. In het beschermingsbesluit van 25/3/1997 spreekt men van “het voormalig kasteel van Zwijnaarde”. Bij dat besluit werd het huidige Kasteel della Faille niet beschermd als monument doch wel de omgrachting en de grondvesten van het voormalig kasteel en de voormalige koetshuizen wegens hun artistieke, historische en wetenschappelijke waarde. Tegelijkertijd werd ook het domein omheen het kasteel be schermd als stadsgezicht. Over de geschiedenis van dit kasteel heeft de Kiosk het reeds eerder gehad in het nummer 19. In de 11de eeuw was het vermoedelijk een mottekasteel (burcht op een kunstmatig aangelegde heuvel) doch daarvan bestaan geen afbeeldingen. Van 1345 tot 1795 deed het dienst als buitenverblijf van de abten van Sint-Pieters. In 1525-26 verbleven Christiaan II van Denemarken en Isabella Van Oostenrijk er even met hun gezin. Eind 16de eeuw werd het verwoest door de geuzen en in 1615-1631 terug heropgebouwd door abt Joachim Arseen Schayck. De 2 nu nog bestaande koetshuizen kwamen er door abt Gudwalus Seiger (1760-1789). Na de Franse Revolutie werd het inmiddels vervallen kasteel in 1797 openbaar verkocht en kwam het in handen van de adellijke familie della Faille d’Huysse. Eduardus della Faille (1810-1866) liet het in 1836 herbouwen in neoclassicistische stijl. Na Eduardus werd het bewoond door het gezin van zijn zoon Adolphe della Faille (°1858), gehuwd met Marie van den Hecke de Lembeke (1863-1942), met wie hij 5 kinderen had. Adolphe werd in 1901 burgemeester van Zwijnaarde en bleef dit tot aan zijn dood in 1913. Hij werd in die functie opgevolgd door zijn zoon Idesbald (1885-1944) die burgemeester was tot 1921 en die op zijn beurt werd opgevolgd door zijn broer Etienne (1892-1975) die burgemeester was van 1921 tot 1975. Een record? Begin november 1918 werd Zwijnaarde door het terugtrekkende Duitse leger beschoten vanuit Merelbeke. Daarover schreef de krant ’t Volk van 10/12/1918: “Bijzonder door de beschieting getroffen is het kasteel van baron della Faille, dat van maandag reeds in vlam stond en tot beneden is afgebrand. Aan de muren der uitgebrande huiskapel hangt nog een geschilderd Christusbeeld, als eenige overlevende uit dit toneel van helsche vernietiging.” Het kasteel werd door de familie della Faille d’Huysse in 1922 wederopgebouwd in neo-rococostijl naar een ontwerp van architect Octave Flanneau (1860-1937). In 1970 bouwde men de nieuwe autoweg E3 (nu E17) precies boven de inrit van het domein. Een koker onder de autoweg blijft de toegang verzekeren. Een koetshuis werd gerestaureerd tot ‘country club’. De tuin, waar zich ooit de abt en zijn gevolg vermaakten, is nu een golfterrein. Bron: artikel van wijlen Arthur De Decker (1952 – 2020) in De Kiosk nr. 27 (september 2013). Foto Marc Careel (zie fotoboek van Marc: http://users.skynet.be/careelmarc/ ) In De Kiosk nr. 48 verscheen een interview met Mevrouw Rosine Vanhove-Speijbroek, de huidige eigenares van het kasteel. De boeiende geschiedenis van de kastelen van Zwijnaarde vormde het onderwerp van een tentoonstelling die werd opgezet door de dorpskrant De Kiosk in het JOC Variant en op de kiosk op het dorpsplein tijdens de kunstroute Trackz 2018 op 22 en 23 september 2018 (zie ook De Kiosk nr. 48) Lees ook: inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/26994