In De Kiosk nr. 7 van september 2008 verscheen een artikel van Marc en Lasa onder de titel: “Wat nu met de pastorie?” GESCHIEDENIS In 1145 komt de heerlijkheid Suinarde in het bezit van de Gentse Sint-Pietersabdij. De invloed van de abdij op het dorp zal groot zijn. Bereikbaar via de Schelde zal het kasteel van Zwijnaarde het favoriete buitenverblijf worden van de abten van Sint-Pieter. Onder hun beheer groeit het dorp uit tot een waar kasteeldorp afhankelijk van de abdij. Het concilie van Trente (1563) verplichtte een pastoor te resideren in de parochie waar hij benoemd werd. Pas in de 18de eeuw werd er, onder druk van de Oostenrijkse keizers, echt werk gemaakt van de bouw van huisvesting voor de plaatselijke zielenherders. De geschiedenis van de pastorie van Zwijnaarde gaat vermoedelijk terug tot de 2de helft van de 14de eeuw. Volgens een prent van Sanderus stond er in 1641 een pastorie-hoeve met strodak en een (moes)tuin binnen een omwalling. Ongeveer een eeuw later liet Abt Standaert de woning verbouwen naar de nieuwe smaak. Aanleiding was de aanstelling van één van zijn monniken tot pastoor van Zwijnaarde. De pastorie had één bouwlaag en een mansardedak. In 1 790 werd de oude pastorie gedeeltelijk afgebroken voor de bouw van de huidige pastorie naar het ontwerp van de religieuze bouwmeester van de abdij . Het bakstenen dubbelhuis, ooit bepleisterd, heeft een verdieping en een zadeldak. Tot vandaag behield het pand zijn oorspronkelijke structuur en interieurverdeling . De 18de en 19de eeuwse interieuraankleding (stuc- en schrijnwerk, schouwmantels, lambrisering) is van grote kwaliteit. Het oude pastorievolume uit de 17de eeuw behield een bijzonder rijkelijk interieur in rococostijl met stucplafonds en een schouw met stucwerk. MONUMENT De pastoriesite van Zwijnaarde, inclusief tuin, tuinmuur, wal en toegangspoort je naar het kerkhof, is uniek in het Gentse en maakt dan ook deel uit van een beschermingsdossier. Samen met de kerk, het kerkhof, het dorpsplein, de kiosk, het kasteel en de dreef is het een historische dorpsconfiguratie. TOEKOMST Volgens het Concordaat van 1801 werden alle pastorieën (en kerken) overgedragen aan de burgerlijke overheid. Zwijnaarde vormde daarop geen uitzondering. Het gebouw werd eigendom van de Stad Gent. De pastoriefunctie geldt zolang het gebouw bewoond wordt door een pastoor. Sinds het vertrek van E.H. Heyse in februari 2008 is dit echter niet meer het geval. Zijn opvolger, E.H. Bonte, betrekt een andere woning zodat de Stad moet uitkijken naar een alternatieve bestemming. Zelfs de verkoop van dit patrimonium is theoretisch mogelijk maar door de nakende bescherming als monument is dit niet evident. Het Overlegplatform Zwijnaarde heeft alvast een werkgroep opgericht teneinde een spontaan advies m.b.t. een nieuwe bestemming aan de Schepen Christophe Peeters te kunnen formuleren. Om de pastorie eventueel geschikt te maken voor het verenigingsleven moeten een aantal noodzakelijke aanpassingen uitgevoerd worden. De strenge regelgeving van het beschermingsdecreet legt hier echter beperkingen op. Momenteel heeft Zwijnaarde o.a. nood aan repetitielokalen en tentoonstellingsruimten. Verdere gesprekken met de diverse actoren (Stad, bisdom, kerkfabriek, vzw Melac, CuItuurplatform en het Overlegplatform Zwijnaarde) moeten echter duidelijk maken wat de wensen en de mogelijkheden zijn en welk budget door de Stad kan vrijgemaakt worden om de pastorie opnieuw een sociale functie te geven. Het uitblijven van een spoedige herbestemming kan nefast zijn voor de staat van de pastorie. De stukgereden hekpijler is alvast een teken aan de wand. Het Gentse stadsbestuur heeft de Pastorij met omwalling en tuin verkocht. Tot 25 juni 2018 mocht geboden worden op deze “karaktervolle eigendommen”. Zie persruimte.stad.gent/164303-stad-gent-verkoopt-twee-eigendommen-in-zwijnaarde Zo de schattingsprijs niet wordt gehaald kan de gemeenteraad beslissen de panden voor een lagere prijs te verkopen. De Stad hoopte op € 410.000 voor de pastorij (5.317m²). Er waren veel kandidaat kopers. Het goed werd verkocht aan de meestbiedende voor de prijs van € 630.000. De nieuwe eigenaars, een jong koppel, heeft de bedoeling er te komen wonen. In het voorontwerp RUP 169 Groen is er voor gekozen om enkel het voorplein als publiektoegankelijk groengebied te behouden. Het parkje zal worden heraangelegd tot volwaardig woongroen met respect voor de erfgoedwaarde. Op 13 november2017 hebben enkele inwoners van Zwijnaarde gevraagd om de volledige tuin en wal van de Pastorij "Sint-NikIaas” als groen te beschermen, dus inbegrepen de tuin achteraan aan de Prelaatsdreef. Naar analogie met Drongen, waar de ganse tuin rond de Pastorij publiek groen blijft, vragen zij ook in Zwijnaarde de volledige tuin met wal op te nemen in het RUP 169 Groen (zie af737ddd-73a2-422a-ae78-ee141a6100ca.filesusr.com/ugd/560a5a_1f337a89b642414290f267f8f4b8e0e4.pdf ). In het advies van de GECORO (de Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening) van 16 november 2017 wordt onder punt 12 aanbevolen om ook in Zwijnaarde de volledige tuin met wal op te nemen in het RUP 169 Groen (zie af737ddd-73a2-422a-ae78-ee141a6100ca.filesusr.com/ugd/560a5a_5d679852a33d47c4bb727e744c917cfb.pdf ). De stad Gent ging (tot dusver) niet in op de vraag van Zwijnaarde en advies van de GECORO. Foto: Foto Marc Careel (zie fotoboek van Marc: http://users.skynet.be/careelmarc/ ) Zie ook inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/26955 en file:///C:/Users/peter/AppData/Local/Temp/431-Artikel%20Tekst-1686-1-10-20120927.pdf